Waar kan ik naar de wc?

Het is een vraag die we onszelf allemaal weleens stellen. Meestal nemen we openbare toiletten misschien voor lief, maar als we ze nodig hebben – blijken ze onmisbaar. Toch zijn er nog altijd te weinig wc’s, vinden heel wat organisaties in Nederland die daarom zelfs een initiatief startten: Waarkaniknaardewc.nl. Met dit initiatief probeert de Toiletalliantie – zoals de organisaties zichzelf noemen – het voor elkaar te krijgen dat er meer openbare toiletten komen in ons land. Een nuttig doel waar we allemaal wat aan hebben – en waar iedereen zelf ook een steentje aan kan bijdragen.

Waar kunt u naar de wc?

Elke gemeente in Nederland beschikt over openbare toiletten. Waar die precies zijn, is te zien in de app HogeNood. Deze app bevat de locatie van bijna zesduizend openbare en opengestelde toiletten.

• Openbare toiletten. Openbare toiletten zijn bijvoorbeeld vrijstaande toiletunits in de openbare ruimte, of toiletten in gebouwen (bijvoorbeeld een treinstation, tankstation of parkeergarage). Voor een toiletbezoek hoeft u hier geen toestemming te vragen (zoals in een restaurant of winkel wel het geval is). Ook is er verspreid over Nederland het ‘toiletketen’ 2theloo, waar men tegen betaling naar een schone wc kan.
• Opengestelde toiletten. Opengestelde toiletten zijn toiletten die ‘opengesteld’ zijn voor openbaar gebruik. U vindt ze bijvoorbeeld in openbare gebouwen zoals bibliotheken, buurthuizen en gemeentehuizen. Maar ook zijn er grote winkelketens (zoals een Bijenkorf of Hema) en supermarkten (zoals een Albert Heijn, Jumbo of Plus) met vestigingen waar klanten naar het toilet kunnen.
• Toiletten in restaurants, cafés en winkels. In horecagelegenheden en winkels is altijd een toilet, echter vallen deze toiletten niet onder de noemer ‘openbare toiletten’: voor gebruik moet u over het algemeen toestemming vragen (tenzij u er bijvoorbeeld een consumptie nuttigt), ze zijn dus niet vrij toegankelijk.

Zijn er echt te weinig openbare toiletten?

Ja, vindt de Toiletalliantie. Deze bond spreekt zelfs van een schrijnend tekort; iedere Nederlander moet volgens hen een openbaar toilet delen met meer dan 2.500 anderen.

Neem Amsterdam. Uit onderzoek in 2020 blijkt dat er daar 112 openbare toiletten zijn. Dat klinkt als best veel, ware het niet dat ze niet allemaal geschikt zijn voor vrouwen of mindervaliden: voor vrouwen zijn er 56 openbare toiletten en vijftig hiervan zijn rolstoeltoegankelijk.

De norm in Nederland is dat er binnen drukke voetgangersgebieden binnen 500 meter een toegankelijk, openbaar toilet moet zijn. Met het oog hierop zijn de aantallen in Amsterdam dus niet voldoende: in slechts 41 procent van de drukke voetgangersgebieden is er daadwerkelijk binnen die 500 meter een toilet. En helaas is die dan ook nog eens slecht vindbaar…

Waarom is het erg dat er weinig openbare wc’s zijn?

Plots naar de wc moeten tijdens een dagje weg, wandelen, winkelen, fietsen of wanneer u gewoon onderweg bent – het zorgt meestal niet voor grote problemen, míts er op tijd één wordt gevonden… En daar beginnen de problemen. Want als er geen toiletten in de buurt te vinden zijn, of als het openbaar toilet in de avond of nacht gesloten is – wat dan?

Dit is problematisch, helemaal voor diegenen met bijvoorbeeld een zwakke blaas, buikklachten, een prikkelbare darm, een chronische darmontsteking of een stoma. Zij moeten vaker naar het toilet, of moeten – zoals ze aandrang voelen – echt diréct naar het toilet. Hoewel zij op vertoon van een medisch bewijs niet geweigerd mogen worden in bijvoorbeeld winkels, zijn er natuurlijk situaties waarin er even helemaal geen toilet in de buurt is. En dat kan voor vervelende, vernederende situaties zorgen.

Geen openbaar toilet? Reden om thuis te blijven

Het ‘toilettenprobleem’ zorgt voor onzekerheid. Niet alleen bij dagjesmensen, vrouwen of patiënten met een blaas- of darmaandoening, maar ook bij ouderen. Zo’n op het eerste oog onschuldig iets kan grote gevolgen hebben; het kan ervoor zorgen dat mensen er helemaal niet meer opuit gaat – maar thuisblijven.

Bij ouderen kan dit thuisblijven – simpelweg door het tekort aan openbare toiletten – eenzaamheid in de hand werken, zo schrijft Waarkaniknaardewc.nl in een stappenplan voor gemeenten. En de ouderen die er tóch opuit gaan, drinken onderweg minder uit angst geen toilet te vinden. En dat is niet wenselijk met het oog op de gezondheid.

Wie zit er achter Waarkaniknaardewc.nl?

Waarkaniknaardewc.nl is een initiatief van de Toiletalliantie. De Toiletalliantie is een verbond dat wordt gevormd door dertien organisaties, waaronder de Continentie Stichting NL. Volgens deze stichting zijn er in Nederland maar liefst 1,5 miljoen mensen met urine-incontinentie, een overactieve blaas, een zwakke blaas of bekkenbodeminstabiliteit. En die zijn uiteraard gebaat bij meer openbare toiletten. Ook reizigersorganisatie Rover is aangesloten; zij ziet graag meer toiletten voor bus- en treinreizigers.

Andere organisaties die lid zijn van de Toiletalliantie zijn stichtingen van blaas- of darmaandoeningen en ouderenbonden:

• Maag Lever Darm Stichting;
• Stomavereniging;
• Crohn en Colitis Vereniging Nederland;
• Prikkelbare Darm Syndroom Belangenvereniging;
• Stichting voor mensen met Kanker aan het Spijsverteringskanaal;
• De Zonnebloem;
• Gehandicaptenkoepels Ieder(in) en KansPlus;
• ouderenbonden KBO-PCOB en KBO-Brabant;
• Koninklijke NVVH-Vrouwennetwerk.

Het doel: binnen een paar jaar voldoende toiletten

Hét doel van Waarkaniknaardewc.nl is simpel: binnen een paar jaar voldoende, schone, rolstoeltoegankelijke toiletten in ons land zodat niemand meer thuisblijft, simpelweg uit angst om geen wc te vinden. En volgens hen kunnen we daar samen voor zorgen: gemeenten, ondernemers en uzelf.

Hoe kunt u helpen?

• U kunt Waarkaniknaardewc.nl helpen door een steunbetuiging te tekenen. Met alle steunbetuigingen die de Toiletalliantie al heeft gehad, wisten ze in de Tweede Kamer aandacht te vragen voor het tekort aan openbare toiletten. Hoe meer steun, hoe meer aandacht!
• Door een lobby vrijwilliger te worden, gewoon in uw eigen gemeente. In deze rol zet u zich binnen uw stad of dorp in voor meer toiletten. Bijvoorbeeld door dit probleem actief aan te kaarten bij raadsleden en langs te gaan bij horeca en winkels met de vraag of zij hun toilet open willen stellen voor openbaar gebruik.
• Door te doneren aan de Maag Lever Darm Stichting, om hen te helpen de kwaliteit van leven voor buikpatiënten te verbeteren.

Wat kunnen ondernemers doen?

• Winkels, horecaondernemingen, hotels en bedrijven kunnen hun toilet aanmelden bij de Hoge Nood app, waarna het toilet voor iedereen vindbaar is. De ondernemer kan bij het aanmelden aangeven op welke dagen en tijden het toilet geopend is, dus ook kantoren kunnen zich aansluiten.

Wilt u meer lezen over incontinentie en welke oplossingen er zijn voor overdag en in de nacht? Lees de artikelen in onze kennisbank. Niet zeker over welk product uit onze winkel het juiste is voor u? We helpen graag!